Pieśnioteka

Strój mężatki

Strój mężatki oraz młodej panny

Spódniki odświętne w dawniejszych czasach prawdopodobnie były białe w czerwone paski, zastąpione później spódnikami błękitnymi i różowymi. W dzisiejszych czasach spódniki, odróżniając się od sznurówek panienek, mają stonowane kolory takie jak modrak, bordo czy zieleń. Szyte są z wełny lub sukna. W pasie spódnik posiada około 200 fałd. Wewnątrz u dołu doszyty jest 10 centymetrowy pasek materiału, a całość zakończona jest tasiemką zwaną bortą. 

Fartuszki były szyte najczęściej z jedwabiu czy atłasu z wytłaczanymi nań lub malowanymi kwiatami, ozdobione u dołu zakładkami. W dzisiejszych czasach materiały naturalne zostały zastąpione sztucznymi. 

Klapica jest nieodzownym elementem ubioru mężatki, a także młodej panny po oczepinach. Jest to, tak samo jak w przypadku kopki, czepiec tiulowy haftowany i krochmalony. Obwiązany jest jedwabnicą, a z tyłu zwisają dwie jedwabne wstęgi. Czepiec ten wiąże się różową wstążką w kokardę i upina pod brodą. Panna młoda do czasu oczepin chodzi w kopce w przypiętymi z tyłu tymi samymi jedwabnymi wstęgami. Elementem którego nie może zabraknąć przy czepcach jest kryz.

Kaftaniki pozostają już w swojej niezmienionej formie od końcówki XIX wieku - wcześniejsze kabaty były zbliżone do nich krojem. Szyto je z lśniącego jedwabiu w czarnym kolorze, a w dawniejszych czasach z sukna w modrym kolorze. Dziś już rzadko szyte. W przeciwieństwie do jaczki - kaftanik przylega do ciała. Charakterystycznymi elementami są tutaj pelerynka oraz około 10 fałd w tylnej dolnej części ubioru. Pod kaftanikiem znajduje się również jedwabnica, a jej rogi wystają po jej bokach. W dawniejszych czasach kaftanik był kupowany młodej pannie przez matkę na zapowiedzi. 

W zimowym okresie jeszcze pod koniec XIX wieku kobiety zamężne nosiły watowane spencerki które zostały zastąpione modniejszymi jaczkami które noszone są do dzisiaj. Na głowie zamiast klapicy znajdowała się chusta. Mężatki nosiły również tak zwane “budy”. Buda to chusta którą zakładało się na kopkę. Jest to okrycie które rzadko spotyka się w dzisiejszych czasach. 

Nie można w tym stroju pominąć również korali, halki, watówki czy trzewików.

Projekt "Pieśnioteka - czyli wirtualna Biskupizna" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

 

Back to Top